KSZTAŁTOWANIE SIĘ MOWY DZIECKA
Drodzy rodzice! Wiecie na pewno, jak ważna w rozwoju każdego dziecka jest mowa. Nabywanie tej umiejętności to proces dość długi i uwarunkowany wieloma wewnętrznymi i zewnętrznymi czynnikami. Każdy rodzic chce, aby u jego dziecka nabywanie mowy przebiegało w miarę szybko i bez większych komplikacji. Może się jednak zdarzyć, że wystąpią w tym zakresie pewne problemy, ale powinniście mieć świadomość, że w ogromnej większości przypadków są to problemy do pokonania – wystarczy odrobina dobrej woli i systematyczność.
Na początek przeczytajcie, co wpływa na kształtowanie się mowy waszego dziecka:
Jeśli zauważycie, że wasze dziecko ma problemy z mową, powinniście zgłosić się do logopedy, aby je zbadał, postawił diagnozę i wdrożył odpowiednią terapię.
Poniżej znajdziecie opis rozwoju mowy dziecka w poszczególnych okresach jego życia. Oczywiście każde dziecko rozwija się w swoim tempie, co dotyczy także mowy, jednak jeśli odstępstwa od tego opisu są duże, należy zastanowić się nad konsultacją logopedyczną.
2–3 rok życia
Dziecko powinno prawidłowo wypowiadać spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, l oraz samogłoski: a, o, u, e, y, i, czasem ą i ę. Pod koniec tego okresu może pojawić się: s, z, c, dz, wcześniej zastępowane przez ś, ź, ć, dź.
3 rok życia
Poza wcześniej opanowanymi głoskami pojawiają się: s, z, c, dz. Dziecko wszystkie te głoski potrafi wypowiedzieć w izolacji, ale w mowie potocznej zwykle zastępuje je głoskami łatwiejszymi. Pojawiają się zmiękczenia: s, z, c, dz na: ś, ź, ć, dź.
Występują też błędy językowe, które mogą się utrzymywać do 5 roku życia:
• opuszczanie sylaby na początku lub na końcu wyrazu (polana – lana)
• przestawianie głosek w obrębie wyrazu (dom – mod)
• tworzenie nowych wyrazów
• zastępowanie głoski r głoską j lub l
4 rok życia
Dziecko potrafi opowiadać, mówi o przeszłości i przyszłości, zadaje bardzo dużo pytań. Utrwalają się głoski: s, z, c, dz. Głoski: sz, ż, cz, dż mogą być zamieniane na: s, z, c, dz (seplenienie fizjologiczne). Może pojawić się głoska r oraz zamiana s, z, c, dz na sz, ż, cz, dż (sama – szama).
5 rok życia
Mowa dziecka powinna być zrozumiała dla otoczenia, a jego wypowiedzi powinny się składać z wielu zdań i być poprawne gramatycznie. Dziecko potrafi wymówić sz, ż, cz, dż, ale w mowie potocznej wciąż może zastępować te głoski przez s, z, c, dz. Jeśli wcześniej nie pojawiła się głoska r, to powinna pojawić się właśnie teraz. Dziecko potrafi poprawić wymowę innych i samego siebie.
6 rok życia
Dziecko prawidłowo wymawia wszystkie głoski, także w mowie spontanicznej. Potrafi porównywać i klasyfikować przedmioty pod względem wielkości, kształtu, koloru itp. Dokonuje analizy i syntezy słuchowej prostych wyrazów (głoskowanie), wyklaskuje sylaby w wyrazie.
Aby Twoje dziecko poprawnie mówiło: